VUCA World แนวคิดสำคัญของผู้นำ

กองทัพสหรัฐอเมริกาได้วางแผนการรบในสงครามในอัฟกานิสถาน และอิรัก โดยพิจารณาปัจจัยความสำเร็จที่จะสามารถเอาชนะสงครามได้ต้องเตรียมปัจจัยอะไรบ้าง จึงเกิดคำว่า “VUCA World” ซึ่งหมายถึง

ความผันผวน (Volatility)

ความไม่แน่นอน (Uncertainty)

ความสลับซับซ้อน (Complexity)

ความคลุมเครือ (Ambiguity)

ซึ่งต้องหาทางแก้ไขปัจจัยเหล่านี้ จึงจะสามารถเอาชนะสงครามได้ ซึ่งในทางธุรกิจก็เช่นเดียวกันปัจจัยเหล่านี้มีความจำเป็นอย่างมากที่ผู้นำองค์กรและคนทั้งองค์กรต้องทำความเข้าใจเพราะการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยทางธุรกิจ เศรษฐกิจ เทคโนโลยี สังคมและวัฒนธรรม มีการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและรุนแรงมากเมื่อเทียบกับอดีตที่ผ่านมา จึงเป็นความท้าทายของผู้นำองค์กรที่ต้องกล้าเปลี่ยนแปลง ไม่เช่นนั้นธุรกิจจะถูก Disruption และต้องมีความรวดเร็วในการคิดวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ อย่างรวดเร็วด้วย

V:Volatility

คือความผันผวนสูงยากจะคาดเดาเหตุการณ์ได้ เป็นสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน ไม่ทันตั้งตัว ส่วนใหญ่มักจะเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของปัจจัย ภายนอกองค์กร ซึ่งเป็นปัจจัยที่เราไม่สามารถควบคุมได้ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วงเวลาอันสั้น เช่นราคาวัตถุดิบ ราคาน้ำมัน อัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา ค่าเงิน ราคาหุ้น ภัยธรรมชาติ การเกิดโรคระบาด ผู้นำองค์กรขาดซึ่งเครื่องมือในการวางแผนการดำเนินงาน

ผลกระทบของความผันผวน คือความเสี่ยงการไม่มีเสถียรภาพ ความไม่เชื่อมั่น การเปลี่ยนแปลงแบบไม่มีกฎเกณฑ์

การเตรียมตัว คือ ผู้นำองค์กรต้องมีวิสัยทัศน์ (Vision) ที่ชัดเจน มองการณ์ไกล การเปลี่ยนแปลงในโลกของธุรกิจปัจจุบันเร็วมาก ช้ากว่าเป็นผู้ตามในตลาด เร็วกว่าเป็นผู้นำในตลาด ดังนั้นผู้นำต้องนำองค์กรด้วยการให้มีการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค แล้ว จัดทำกลยุทธ์การแข่งขันให้  สามารถแข่งขันได้ มีโครงการและแผนปฏิบัติที่ปฏิบัติได้จริง มีการวัดและการวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงอย่างต่อเนื่องและส่งเสริมกิจกรรมการปรับปรุงงาน ให้บุคลากรทุกคนในองค์กรมีส่วนร่วม

U: Uncertainty

คือ มีความไม่แน่นอนสูง ขาดความชัดเจน เพราะไม่มีข้อมูลใน การวิเคราะห์ ทำให้ไม่กล้าตัดสินใจ คาดการณ์ไม่ถูก เช่น การไม่จัดทำตัวชี้วัดของกระบวนการต่างๆ ในการปฏิบัติงานทั้งตัวชี้วัดนำ(Leading Indicator) และตัวชี้วัดตาม (Lagging Indicator) ไม่มีการวัดผลกลยุทธ์ด้วยBalanced Scorecard ทำให้วัดและวิเคราะห์ผลไม่ได้ ผู้นำองค์กรไม่มีข้อมูลเพียงพอในการตัดสินใจการดำเนินงาน คาดการณ์ทิศทาง ขององค์กรไม่ได้

ผลกระทบของความไม่แน่นอน คือภาวะชะงักงัน การชะลอตัว การปิดระบบ เกิดได้ทั้งวิกฤติและโอกาส

การเตรียมตัว คือ การมีข้อมูล ข้อเท็จจริง เป็นข้อมูลที่เป็นปัจจุบัน การจัดทำตัวชี้วัด การวิเคราะห์ การเน้นผลลัพธ์ เพื่อการวินิจฉัยของผู้นำองค์กรและผู้บริหาร สำหรับตัดสินใจในการดำเนินงานด้านต่าง ๆ

C: Complexity

คือมีความซับซ้อนสูงผู้นำองค์กร มีปัจจัยมากมายที่ตี้องนำมาพิจารณาประกอบการตัดสินใจในการดำเนินงาน มีปัจจัยหลายปัจจัยที่ถูกเชื่อมโยงกัน และส่งผลกระทบต่อกันยิ่งมีปัจจัยมากก็ยิ่งตัดสินใจยากขึ้น เช่นมีกลยุทธ์ด้านการตลาด ในการพัฒนาช่องทางการตลาดใหม่เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับบริษัท แต่บริษัทก็มีช่องทางการขายและกระจายสินค้าอยู่หลายช่องทาง จึงจำเป็นต้องพิจารณาหลาย ๆ ปัจจัยว่าการเพิ่มช่องทางการตลาดใหม่จะมีผลกระทบต่อช่องทางเดิมหรือไม่

ผลกระทบของความซับซ้อนสูง คือเกิดความยุ่งยากและใช้เวลานานในการแก้ปัญหา ซึ่งการแก้ปัญหาอย่างหนึ่งได้ แต่อาจจะมีผลกระทบไปสร้างปัญหาอีกอย่างขึ้นมาได้ จากกรณีศึกษาการเพิ่มช่องทางการตลาดใหม่อาจจะทำให้ช่องทางเดิมมีรายได้ ลดลงก็เป็นได้

การเตรียมตัว คือ การสร้างแนวคิดเชิงกระบวนการและหลักการห่วงโซ่คุณค่า การมองแบบเห็นภาพใหญ่และมองภาพรวมให้ออกเทคนิคการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ

A: Ambiguity

คือ มีความคลุมเครือสูงยากจะคาดเดาผลลัพธ์ได้ เกิดจากการได้รับข้อมูลไม่ครบถ้วน หรือการตีความหมายจากข้อมูลไม่ถูกต้อง ไม่ตรงประเด็นทำให้การนำเสนอ การรายงาน และการสื่อสารภายในองค์กรผิดพลาดได้ การตัดสินใจก็จะผิดพลาดไปด้วย ผู้นำองค์กรควรมีการบริหารข้อมูลข้อเท็จจริง แหล่งที่มาของข้อมูล การออกแบบการเก็บข้อมูล การบันทึก การจัดเก็บ การแสดงผล การวิเคราะห์ การนำเสนอ และการสื่อสาร โดยใช้หลัก 3 จริง คือ สถานที่จริง ข้อมูลจริง และสถานการณ์จริง

ผลกระทบของความคลุมเครือ คือทำให้เกิดความไม่แน่ใจ เข้าใจผิด การตีความ ใช้เวลานาน การดำเนินงานใช้เวลานานขึ้น การตัดสินใจผิดพลาดได้

การเตรียมตัว คือการบริหารงานประจำวันที่ต้องมีมาตรฐานขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติงาน มีจุดควบคุมที่มีการวัดและวิเคราะห์ผลลัพธ์ และการปรับปรุงมาตรฐาน การตอบสนองความต้องการของลูกค้าภายนอกและลูกค้าภายในเพื่อให้ลูกค้าเกิดความพึงพอใจ

“VUCA World เป็นปัจจัยสำคัญที่ผู้นำต้องคิดวิเคราะห์เพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและรุนแรง อันจะทำให้เกิดกลยุทธ์ที่สร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน”

อาจารย์วีรปรัชญ์ สิงห์สัตย์
ผู้เขียนหนังสือคัมภีร์บริหารธุรกิจสู่ความยั่งยืน
ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาธุรกิจBCI